ÖSS Hakkında

ÖSS Hakkında
Sınava yaklaşık bir milyon beş yüz bin civarında adayın katıldığı
öğrenci seçme sınavı, ülkemizin en önemli seçme sınavıdır. Bu sınav
sonrasında pek çok genç geleceğini seçmekte, yeni bir hayata gözlerini
açmaktadır. Peki, bir öğrencinin eğitim hayatında bu kadar önemli olan
ÖSS nedir? Nasıl uygulanır? Özellikleri nelerdir?

Öğrenci
seçme ve yerleştirme sınavı ÖSYM tarafından, her yılın haziran ayında
yapılmaktadır. Yılda bir defa uygulanan öğrenci seçme sınavı,
öğrencilerin yaklaşık 11 yıllık bilgilerinin sınandığı bir sınav olma
özelliği taşımaktadır.

ÖSS’ye; sınavın yapılacağı
yılda, ortaöğretim kurumlarının(lise veya dengi okullar, açık öğretim
lisesi) son sınıfında okumakta olan öğrenciler, ortaöğretim
kurumlarının son sınıfında beklemeli durumda olanlar, ortaöğretim
kurumlarının, dışarıdan bitirme sınavlarına girenler, ortaöğretim
kurumlarını bitirmiş olanlar ve ortaöğrenimlerini yabancı ülkelerde
yapanlardan durumları bunlara uyanlar başvuruda bulunabilirler.

ÖSS’de
toplam 240 soru var ve sınavda bir adayın kendi alanıyla ilgili çözmesi
gereken en fazla soru sayısı 180. Sınav süresi ise 195 dakika. ÖSS’de 8
adet test var. Her test 30 sorudan oluşmakta. Bu testler ise şunlar;
Türkçe, Sosyal–1, Matematik–1, Fen–1, Edebiyat-Sosyal, Sosyal–2,
Matematik-2 ve Fen-2. ÖSS’de uygulanan testlere verilen cevaplar her
test için ayrı ayrı değerlendirmeye alınır.

Öğrencilerin;
Türkçe, Sosyal Bilimler–1, Matematik–1, Fen Bilimleri–1,
Edebiyat-Sosyal Bilimler, Sosyal Bilimler–2, Matematik–2 ve Fen
Bilimleri–2 testlerinden cevap verdiği her test için, bir standart puan
hesaplanır. Sınavdan sonra yapılan analizlerde bir testte hatalı soru
bulunduğu takdirde bu soru puanlama dışında tutulur ve adayların
puanları diğer sorulara verdikleri cevaplardan hesaplanır. Sınava giren
öğrencilerin, testlere verdiği doğru ve yanlış cevapların sayısı
saptanır. Doğru cevap sayısından, yanlış cevap sayısının dörtte biri
çıkarılarak adayın ilgili testten almış olduğu ham puan bulunur. Son
sınıfta okumakta olan adayların ilgili testten aldıkları ham puanlar
kullanılarak o testin ortalaması ve standart sapması elde edilir. Daha
sonra, bu ortalama ve standart sapma kullanılarak tüm adaylar için
ortalaması 50, standart sapması 10 olan standart puanlar hesaplanır.
Hesaplanan standart puanlar ve belirli ağırlıklar kullanılarak
adayların Ağırlıklı ÖSS puanları (AÖSS) hesaplanır. AÖSS puanlarından
her biri kendi içinde en küçüğü 100 en büyüğü 300 olan puanlara
dönüştürülerek ÖSS-SÖZ–1, ÖSS-SAY–1, ÖSS-EA–1, ÖSS-DİL, ÖSS-SÖZ–2,
ÖSS-SAY–2 ve ÖSS-EA–2 puanları oluşturulur.

Sözel 1,
Sayısal 1 ve Eşit ağırlık 1 puanı için öğrencilerin, Türkçe+Sosyal
1+Matematik 1+Fen 1 testlerini çözmeleri yeterli olacaktır. Söz 2 puanı
için Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen 1+Edebiyat Sosyal+Sosyal 2
testlerini, Say 2 puanı için Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen
1+Matematik 2 + Fen 2 testlerini, Ea 2 puanı için Türkçe+Sosyal
1+Matematik 1+Fen 1+ Edebiyat-Sosyal+Matematik 2 testlerini çözmeleri
gerekiyor. Dil puanı için Türkçe+Sosyal 1+Matematik 1+Fen 1 testlerini
çözmek ve ÖSS’den 1 hafta sonra gerçekleşecek Dil sınavına girmek
gerekiyor.

ÖSS puanı, sınav sonrasında hesaplanmış olan
“ham puan”dır. Y-ÖSS puanı ise “yerleştirme puanı”dır. Yani ham puanın
ağırlıklandırılmış halidir. Y-ÖSS puanının belirlenmesinde ağırlıklı
ortaöğretim başarı puanı (AOBP) kullanılır. ÖSS’de alınabilecek en
yüksek ham puan 300 puandır. Öss sınavı sonucunda; Say 1, Söz 1, Ea 1,
Say 2, Söz 2, Ea 2 ve Dil puanı olmak üzere7 tür puan alınabilir.
ÖSS’ye giren meslek liseli öğrencilerin kendi alanlarından lisans
programlarını tercih edebilmeleri için Türkçe + Sosyal1 + Matematik 1 +
Fen 1 testlerini çözmeleri yeterlidir.

ÖSS’de dört yanlış bir doğruyu götürmektedir ve her bölümün ayrı bir puanı ve standart sapması vardır.

ÖSS
sonrasında tercihlerde kullanılan iki önemli kavram vardır; alan içi
tercih ve alan dışı tercih. “Alan içi tercih” ÖSYM tarafından
belirlenen ve öğrencinin lisede okuduğu alandan, puanı düşmeden
yapabileceği tercihlerdir. “Alan dışı tercih” ise öğrencinin tercih
ettiğinde puanının düştüğü tercihlerdir. Seçilen alana uygun tercih
yapılması halinde Ağırlıklı Ortaöğretim Başarı Puanı 0,8 katsayısı ile
alandan farklı tercih yapıldığında ise 0.3 katsayısı ile çarpılacaktır.

ÖSYM’nin,
öğrencileri üniversiteye nasıl yerleştirdiği konusuna gelirsek, ÖSYM,
öğrencileri; ÖSS sonucunda hesaplanan Y-ÖSS puanları, okumak
istedikleri yükseköğretim programları ile ilgili tercihleri,
yükseköğretim programlarının kontenjanları ve koşullarını dikkate
alarak yerleştirmektedir.

Önlisans programlarında ise,
sınavsız geçiş hakkı bulunan adayların yerleştirilmeleri yapıldıktan
sonra boş kalan kontenjanlara genel lise mezunu adaylar ile kendi
alanları dışındaki programları tercih etmiş olan meslek lisesi mezunu
adayların yerleştirmeleri yapılmaktadır. Bu yerleştirmelerde adayların
0,3 lük dilimdeki Y-ÖSS puanları kullanılmaktadır.

Bir
lisans programına yerleşebilmek için adayların öncelikle ham puan
türünde ÖSYM tarafından belirlenmiş puan barajını geçmeleri gerekiyor.
Bu barajı geçmiş bir öğrenci tercih yapma hakkına sahiptir. Lisans
programları için puan barajı 165 iken önlisans programları için puan
barajı 145’tir.

Tercih yapan bir adayın; lisans veya ön
lisans toplam 24 tercih hakkı vardır. Bunun için tercih döneminde
öğrencinin çok iyi araştırma yaparak, titizlikle geleceği üzerinde
düşünmesi ve tercihlerini bu doğrultuda yapması gerekiyor.

ÖSS’nin
tarihinde sınav sistemiyle ilgili pek çok değişiklik yapılmıştır. 2009
ÖSS için önümüzde uzun zaman var. Bakalım bu zaman içinde bizi ÖSS
için, dolayısıyla gençlerin geleceği için ne gibi değişiklikler
bekliyor, hep birlikte göreceğiz.